Hoắc hương và một số bài thuốc chữa bệnh hữu dụng

Hoắc hương là một loại cây bụi được xem là một loại thảo dược đặc biệt với vô số công dụng tốt cho sức khỏe con người được các bác sĩ, lương y tại Trường Cao đẳng Y dược TP HCM áp dụng vào nhiều bài thuốc chữa bệnh hiệu quả.

• Khám phá những công dụng chữa bệnh từ cây Khiên ngưu
• Dùng dưa hấu để chữa bệnh liệu bạn có biết?
• Bật mí những công dụng chữa bệnh hữu ích từ cây Trầm

Hoắc hương là loại cây bụi thường mọc hoang hay được trồng để làm thuốc

Thông tin sơ lược về cây hoắc hương

Cây hoắc hương là loài cỏ bụi sống lâu năm, thân cây trưởng thành cao khoảng 0.5m- 1m, thân màu nâu tím. Lá cây hoắc hương có lông trên thân và thường mọc đối xứng nhau, mép khía răng to, lá cây hoắc hương có hương thơm đặc trưng và mang vị hơi đắng. Hoa hoắc hương có màu tím đến hồng nhạt.

Theo Đông y, Hoắc hương có Vị cay, tính hơi ấm có công dụng tán nhiệt mùa hè, trừ thấp, chống nôn  Chỉ định và phối hợp khi dùng hoắc hương; Ứ thấp ở tỳ và vị, biểu hiện như đầy thượng vị và bụng, buồn nôn, nôn, và chán ăn: Dùng phối hợp với thương truật, hậu phác, bán hạ, dưới dạng bất hoán kim chính khí tán;Tổn thương nội tạng do thức ăn sống và lạnh và bị phong hàn ngoại sinh vào mùa hè, đau đầu, biểu hiện như nghiến răng, sốt, đầy thượng vị, buồn nôn, nôn và ỉa chảy: Dùng phối hợp với tử tô diệp, hậu phác, bán hạ, trần bì dưới dạng hoắc hương chính khí tán.

Thành phần hóa học có trong hoắc hương

Về thành phần hóa học các giảng viên khoa Cao đẳng Xét nghiệm tại Trường Cao đẳng Y dược TP HCM cho biết trong cây hoắc hương có một số thành phần hóa học như Herba pogostemi-pachouli alcohol, benzaldehyde, eugenol, cinnamic aldehyde pogostol, patchoulipyridine, epiguaipyidine, caryophyllene, a-guaiene balencene, beta elemene, alloaromadrene, gamma-patchouleme, beta-gurujunene, a-gurjunene, gamma-cadinnene, delta-guaiene, a-patchoulene, calamenene; Herba Agastaches, Methylchavicol, anethole, linalool, anisaldehyde, d-limonene, p-methoxycinnamaldehyde, p-cymene, a-pinene, 3-octanol, 1-octen-3-ol, beta-humutene,a-ylangene, beta-famesene.

Hoắc hương và một vài tác dụng dược lý

Căn cứ theo tìm hiểu của các giảng viên Cao đẳng Dược TPHCM cho biết hoắc hương có tác dụng kháng khuẩn rộng: thuốc có tác dụng ức chế các loại nấm gây bệnh, tụ cầu khuẩn, leptospirosis, trực khuẩn mủ xanh, enterocoli, trực khuẩn lî, liên cầu khuẩn tán huyết týp A , phế song cầu khuẩn, rhinovirus. Thuốc còn có tác dụng chống thối. Tinh dầu Hoắc hương tăng tiết dịch dạ dày, tăng tiêu hóa.

Ứng dụng hoắc hương vào một số bài thuốc chữa bệnh thần kỳ

Hoắc hương được vận dụng vào nhiều bài thuốc Đông y

• Chữa ăn uống không tiêu, sôi bụng: Hoắc hương, Thạch xương bồ, Hoa cây Đại đều 12 g, vỏ Bưởi đào đốt cháy 6g. Tất cả tán nhỏ, mỗi lần 2 g uống trước bữa ăn 20 phút với nước nóng, ngày uống 3 lần. Hoắc hương là vị thuốc trị nôn có hiệu nghiệm nhưng phải tùy chứng mà gia vị như thấp nhiệt gia Hoàng liên, Trúc nhự; Tỳ vị hư gia Đảng sâm, Cam thảo; nôn do thai nghén gia Bán hạ, Sa nhân.
• Trị viêm đường ruột cấp thể hàn thấp. Hoắc hương ẩm: Lá Hoắc hương, Xích Phục linh, Đảng sâm, Thương truật, Hậu phác đều 10 g, Trần bì 5g, Bán hạ 5g, Cam thảo 3g, Gừng tươi 3 lát, sắc lấy nước uống nóng.
• Chữa thương thử mùa hè, nặng đầu, ngực tức, buồn nôn, không thích ăn. Trị chứng nôn do thấp hàn bên trong: Hoắc hương Bán hạ thang: Lá Hoắc hương, Chế Bán hạ, Trần bì đều 10g, Đinh hương 2g, sắc uống. Hoắc hương, Chế Bán hạ đều 10g, Thương truật, Trần bì đều 6g, sắc uống.
• Trị chứng ngoại cảm hàn thấp: Đau đầu, tức ngực, bụng đầy, tiêu chảy phân lỏng, hoặc nôn, buồn nôn (viêm đường ruột cấp biểu hàn nội thấp). Bài Hoắc hương chính khí tán (Hòa tể cục phương): Hoắc hương, Đại phúc bì, Phục linh, Khương Bán hạ đều 10g, Bạch chỉ, Tô tử, Hậu phác, Cát cánh, Sinh khương đều 6g, Trần bì 5g, Cam thảo 3g, Đại táo 10g, sắc lấy nước uống. Hoắc hương, Bội lan đều 10g sắc uống.
• Chữa đau bụng do tỳ vị khí trệ: Hoắc hương, Mộc hương, Hậu phác, Chỉ thực đều 10 g, Sa nhân 5g, Trần bì 3g, sắc lấy nước uống.
• Chữa viêm mũi, viêm xoang mũi mạn: Hoắc hương 120 g tán bột, gia Mật heo vừa đủ làm hoàn (Hắc đởm hoàn) mỗi lần uống 3 g, ngày 2 lần với nước sôi ấm, dùng liền trong 2 – 4 tuần. 5.Trị chàm lở (chàm tay chân): Hoắc hương độc vị hoặc phối hợp với Đại hoàng, Hoàng tinh, Tao phàn đều tán bột trộn đều, ngâm giấm 1 tuần bỏ xác. Ngâm tay chân đau vào trong nước thuốc, ngày 1 lần 30 phút.