Tác dụng của Tía tô trong YHCT là gì?

Theo Đông y, tía tô có vị cay, tính ấm, có tác dụng phát tán phong hàn, lý khí, kiện tỳ, giải độc, và làm ấm cơ thể. Bài viết sau sẽ phân tích chi tiết các tác dụng của tía tô trong Y học cổ truyền, cách sử dụng và các lưu ý khi dùng.

Tác dụng của Tía tô trong YHCT là gì?

1. Tác dụng giải cảm, chữa bệnh phong hàn

Dược sĩ các trường Cao đẳng Y Dược Hà Nội cho biết: Tía tô là một trong những loại thảo dược chủ yếu được sử dụng để điều trị cảm lạnh, cảm cúm và các bệnh do phong hàn gây ra. Khi cơ thể tiếp xúc với gió lạnh, sự thay đổi nhiệt độ đột ngột sẽ dẫn đến các triệu chứng như ho, sốt, đau đầu, sổ mũi. Theo Y học cổ truyền, tía tô có tác dụng làm ấm cơ thể, đẩy phong hàn ra ngoài. Tác dụng này thường được kết hợp với các loại thảo dược khác để tạo nên các bài thuốc chữa cảm cúm, như kết hợp tía tô với gừng, cam thảo hay kinh giới.

Ngoài ra, lá tía tô thường được dùng làm nước xông, giúp cơ thể toát mồ hôi, từ đó giải cảm nhanh chóng và hiệu quả.

2. Hỗ trợ tiêu hóa, giảm đau bụng

Theo Đông y, tía tô có tác dụng lý khí, giúp tiêu hóa thức ăn dễ dàng hơn. Với những người có hệ tiêu hóa yếu, thường xuyên bị đầy hơi, chướng bụng hay đau bụng do lạnh, lá tía tô có thể được sử dụng như một phương thuốc đơn giản nhưng hiệu quả. Các chất có trong tía tô như tinh dầu, flavonoid giúp kích thích tiêu hóa, giảm các triệu chứng đầy bụng và khó tiêu.

Trong một số trường hợp, khi trẻ nhỏ bị đau bụng do lạnh hoặc rối loạn tiêu hóa, lá tía tô thường được sắc lấy nước uống để giảm nhanh các triệu chứng.

3. Tác dụng chống viêm, giảm đau

Lá tía tô chứa nhiều hoạt chất có khả năng chống viêm, giảm đau mạnh mẽ. Các nghiên cứu hiện đại đã xác nhận tía tô chứa axit rosmarinic, một chất có khả năng ức chế quá trình viêm nhiễm, giảm đau nhanh chóng mà không gây tác dụng phụ nguy hiểm. Vì vậy, tía tô thường được sử dụng để làm giảm các triệu chứng viêm khớp, đau nhức cơ bắp, hoặc các trường hợp viêm nhiễm khác trong cơ thể.

4. Tác dụng an thai, giảm nguy cơ sẩy thai

Dược sĩ Cao đẳng Dược cho biết: Một tác dụng quý giá khác của tía tô trong Y học cổ truyền là khả năng an thai, giúp giảm nguy cơ sẩy thai, đặc biệt là trong những tháng đầu của thai kỳ. Tía tô có tính ấm, vị cay, giúp khí huyết lưu thông, từ đó hỗ trợ sự phát triển của thai nhi. Tuy nhiên, việc sử dụng tía tô trong thai kỳ cần phải có sự hướng dẫn của thầy thuốc Đông y hoặc bác sĩ chuyên khoa, bởi nếu dùng không đúng liều lượng có thể gây phản tác dụng.

5. Giải độc, chữa dị ứng và mẩn ngứa

Tía tô có tác dụng thanh lọc cơ thể, giải độc hiệu quả. Khi cơ thể bị ngộ độc thức ăn, rắn cắn, hoặc bị côn trùng đốt, lá tía tô có thể được giã nát, vắt lấy nước uống hoặc đắp lên vết thương để giảm sưng, giảm đau và giúp đào thải độc tố ra khỏi cơ thể. Trong trường hợp dị ứng, tía tô cũng có khả năng làm giảm các triệu chứng như mẩn ngứa, phát ban nhờ các thành phần kháng viêm và kháng histamin tự nhiên có trong lá.

6. Tác dụng giảm ho, long đờm

Trong các bài thuốc Đông Y, tía tô cũng được sử dụng để giảm ho, làm long đờm, giúp thông thoáng đường hô hấp. Các hoạt chất có trong tinh dầu tía tô có tác dụng giãn cơ trơn phế quản, giảm co thắt và kích thích phổi đào thải đờm ra ngoài. Vì vậy, lá tía tô thường được sử dụng cho những người bị ho, viêm phế quản, hoặc những bệnh liên quan đến đường hô hấp.

7. Tác dụng làm đẹp da

Tía tô cũng được biết đến với tác dụng làm đẹp da, giúp da sáng mịn và ngăn ngừa mụn nhọt. Lá tía tô có chứa nhiều chất chống oxy hóa, giúp ngăn chặn sự hình thành của các gốc tự do, từ đó giúp làm chậm quá trình lão hóa da. Đồng thời, các tinh chất trong lá tía tô cũng có khả năng làm sạch lỗ chân lông, giảm viêm nhiễm và mụn trứng cá. Nhiều người sử dụng lá tía tô để tắm, rửa mặt hoặc uống nước sắc từ lá tía tô để làm đẹp da từ bên trong.

8. Tác dụng chống oxi hóa, tăng cường sức đề kháng

Tía tô chứa nhiều chất chống oxi hóa tự nhiên, giúp bảo vệ cơ thể khỏi các tác động của các gốc tự do và quá trình lão hóa. Các chất chống oxi hóa như flavonoid và axit rosmarinic trong tía tô không chỉ giúp ngăn ngừa viêm nhiễm mà còn tăng cường sức đề kháng, hỗ trợ hệ miễn dịch hoạt động tốt hơn. Do đó, tía tô được sử dụng để phòng ngừa nhiều loại bệnh, từ cảm cúm thông thường đến các bệnh mãn tính liên quan đến hệ miễn dịch.

9. Cách sử dụng và lưu ý khi dùng tía tô

Tía tô có thể được sử dụng dưới nhiều dạng khác nhau: dùng lá tươi để làm gia vị, sắc nước uống, làm nước xông, hoặc giã nát để đắp lên da. Tuy nhiên, như mọi loại thảo dược khác, việc sử dụng tía tô cần tuân theo liều lượng và chỉ định của thầy thuốc Đông y.

Mặc dù tía tô có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe, nhưng người dùng cần lưu ý không lạm dụng. Sử dụng tía tô quá liều có thể gây ra các tác dụng phụ như nóng trong người, đau đầu, buồn nôn. Ngoài ra, phụ nữ mang thai, người có tiền sử dị ứng với các loại thảo dược nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.

Tía tô là một loại thảo dược quý trong Y học cổ truyền, với nhiều tác dụng tốt đối với sức khỏe, từ giải cảm, hỗ trợ tiêu hóa, chống viêm đến an thai và làm đẹp da. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả tốt nhất và tránh các tác dụng phụ, người dùng cần tuân thủ đúng cách sử dụng và liều lượng. Sự kết hợp giữa tía tô và các thảo dược khác trong các bài thuốc Đông y giúp tăng cường sức khỏe, phòng ngừa và điều trị nhiều bệnh lý phổ biến.

Nguồn:  yduochocvietnam.edu.vn