Bệnh áp xe tuyến vú theo Đông Y là chứng nhũ nham hay nhũ ung. Bệnh áp xe tuyến vú thường gặp ở sản phụ những người đang cho con bú.
Đông Y nói về biểu hiện của áp xe tuyến vú
Biểu hiện tuyến vú bị tắc nghẽn, sữa ứ đọng cộng thêm điều kiện vệ sinh thiếu sạch sẽ hoặc do trẻ bú làm tổn thương đầu vú. Bệnh tiến triển nhanh kèm theo phát nóng, phát sốt, bầu vú sưng to, sờ nắn thấy có cục kết rắn, sưng, nóng, đỏ, đau và sau có thể mưng mủ.
Theo Y học cổ truyền thì nguyên nhân gây áp xe tuyến vú là do can khí uất kết, vị khí ủng trệ, nhiệt độc tích đọng lại hoặc do cảm nhiễm ngoại tà mà sinh ra.
Dược học cổ truyền hướng dẫn bài thuốc dân gian trị áp xe tuyến vú:
Trường hợp nhọt vú mới phát
Bài 1: trích cam thảo 12g sắc đặc uống, kết hợp với hút sữa nơi núm vú bị đau.
Bài 2: bồ công anh 40g, dây kim ngân 80g, bỏ vào ấm đất đun lấy 1 bát nước thật đặc rồi uống.
Bài 3: bồ công anh, thiên hoa phấn, liên kiều, bối mẫu đồng lượng 4g, thanh bì 6g, sắc uống.
Trường hợp tắc sữa
Dùng 1 trong 2 bài thuốc Đông y sau kết hợp với xoa bóp nhẹ nhàng nơi bầu vú, nặn sữa ra cho chóng thông:
Bài 1: bối mẫu sao vàng tán thành bột, uống mỗi lần 4g, ngày 3 lần hoà với nước sôi.
Bài 2: bồ hoàng cả cây, cả lá giã nát đắp lên vú kết hợp sắc lá lấy nước uống.
Khi nhọt mọc ở vú sưng đau
Thuốc uống trong
Bài 1: thảo quyết minh 30-100g tuỳ theo mức độ nặng nhẹ, sản phụ khoẻ hay yếu dùng lượng phù hợp, sắc uống, ngày 1 thang liên tục 3-5 thang.
Bài 2: hải kim sa (bòng bong) 20g, sắc khoảng 1 bát với 1 phần nước, 1 phần rượu lấy khoảng nửa bát đem uống.
Thuốc bôi trực tiếp vào đầu vú
Bài 1: xạ can, huyền thảo bằng lượng tán thành bột hoà thêm một ít mật, bôi vào chỗ đau.
Bài 2: đan sâm 80g, thược dược 80g, tán thành bột rồi ngâm dấm một đêm, dùng 200g mỡ lợn đổ thuốc vào nấu thành cao, lọc bỏ bã. Dùng cao thuốc này bôi vào vú ngày 2-3 lần.
Bài 3: hoàng liên 10g, binh lang (hạt cau) 10g, hai thứ đem tán bột, trộn với lòng trắng trứng gà, bôi vào nơi vú sưng đau, ngày 2-3 lần, liên tục vài ngày.
Bài 4: chi ma (hạt vừng) sao đen, nghiền nhỏ trộn với dầu hoả thành bột nhão, bôi vào vú.
Nếu nhọt vú đã vỡ mủ
Bài 1: bồ công anh 15g, ngân hoa 10g, xuyên sơn giáp 10g, ngưu bàng 10g, xích thược 5g, vương bất lưu hành 15g, liên kiều 10g, sài hồ 5g, sinh địa 10g, cam thảo 5g. Sắc uống ngày 1 thang liên tục 3-5 thang. Nếu người bệnh khí hư gia đảng sâm, hoàng kỳ mỗi thứ 10g. Đau nhiều gia nhũ hương 5g, một dược 5g. Y Dược học Việt Nam khuyên nếu nóng nhiều, khát nước thêm hoàng cầm 10g, thiên hoa phấn 10g, chi tử 10g.
Bài 2: ngân hoa 15g, bạch chỉ 12g, lệ chi hạch 15g, đương quy 15g, liên kiều 10g, quất hạch 15g, bồ công anh 15g, lộc giác sương 15g, tạo giác thích 30g, sắc uống nóng ngày 1 thang, chia nhiều lần.
Trường hợp mưng mủ lâu không khỏi
Bài thuốc: toàn qua lâu (vỏ và hạt quả) 30g, thiên hoa phấn, hoàng cầm, liên kiều, thanh bì, tạo giác thích, ngưu bàng tử, sài hồ, chi tử, trần bì mỗi thứ 9g, kim ngân hoa 30g, bồ công anh 25g, xích thược 10g, sinh cam thảo 5g. Sắc uống, ngày 1 thang, chia 3 lần.
Nguồn: Suckhoedoisong.vn