Theo Đông y, gan nhiễm mỡ thường do thấp nhiệt, đàm ẩm, khí huyết ứ trệ, lạm dụng rượu bia hoặc căng thẳng gây can khí uất. Phương pháp điều trị tập trung vào loại bỏ nguyên nhân gốc rễ, và các bài thuốc Đông y đã chứng minh hiệu quả qua thời gian.
- Cây Thanh Táo – Vị thuốc chữa xương khớp hiệu quả
- Tác động huyệt Dũng tuyền điều trị ho như thế nào?

Quan niệm của Đông y về gan nhiễm mỡ
Trong Đông y, gan nhiễm mỡ được liên kết với các chứng bệnh như Huyễn vựng, Đờm ẩm, Ma mộc, và Hung tý, tất cả đều có mối liên quan đến cholesterol cao. Nguyên nhân chính gây ra tình trạng này bao gồm:
- Dinh dưỡng không hợp lý: Việc tiêu thụ quá nhiều đồ ăn ngọt, béo, rượu bia làm tỳ tạng không đủ khả năng tiêu hóa và vận chuyển, dẫn đến mỡ tích tụ.
- Tổn thương về tinh thần: Căng thẳng và lo âu làm khí huyết trở trệ, can khí uất kết, ảnh hưởng đến chức năng của tỳ và gan.
- Thói quen ăn uống không lành mạnh: Ăn nhiều đồ lạnh hoặc sống làm tổn hại tỳ, khiến tỳ không thể chuyển hóa thủy thấp và dinh dưỡng, dẫn đến gan nhiễm mỡ.
- Suy giảm chức năng thận: Ở người cao tuổi, thận khí yếu dẫn đến mỡ và dưỡng chất tích tụ trong cơ thể, gây ra gan nhiễm mỡ.
- Đờm huyết ngưng tụ: Tình trạng này làm cho mỡ chuyển hóa không đều và tích tụ trong cơ thể.
Với những quan niệm trên, việc điều trị gan nhiễm mỡ trong Đông y sẽ được thực hiện thông qua các bài thuốc phù hợp với từng thể trạng, giúp giải quyết nguyên nhân gốc rễ và phục hồi chức năng gan một cách hiệu quả.
Phương pháp điều trị gan nhiễm mỡ bằng Đông y
Thầy thuốc Y học cổ truyền công tác tại Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn cho biết thuốc Đông y chữa gan nhiễm mỡ được nhiều người lựa chọn nhờ vào những ưu điểm sau:
- Ưu điểm: Thuốc Đông y sử dụng các thảo dược tự nhiên, không gây tác dụng phụ và dễ dàng đào thải ra ngoài cơ thể, giúp bảo vệ và tăng cường chức năng gan. Các thành phần trong thuốc còn có khả năng giảm quá trình oxy hóa ở gan và hỗ trợ phục hồi chức năng gan hiệu quả.
- Nhược điểm: Cần kiên trì điều trị trong thời gian dài để đạt được kết quả. Thuốc Đông y thích hợp với bệnh ở giai đoạn đầu, còn ở giai đoạn nặng cần kết hợp với phương pháp điều trị Tây y.
Phương pháp điều trị gan nhiễm mỡ bằng Đông y có thể mang lại hiệu quả tích cực, nhưng yêu cầu sự kiên trì trong quá trình điều trị và cần kết hợp với chế độ ăn uống hợp lý để đạt được kết quả tốt nhất.
Các bài thuốc Đông y điều trị gan nhiễm mỡ theo thể trạng
Trong Đông Y, gan nhiễm mỡ được chia thành nhiều thể trạng khác nhau, mỗi thể trạng sẽ có phương pháp điều trị riêng biệt:
Thể đàm ứ trở lạc, can khí uất kết:
- Biểu hiện: Tức ngực, khó chịu, đau tức hạ sườn phải, mệt mỏi, buồn nôn, chán ăn.
- Pháp trị: Sơ can lý khí, hóa đàm.
- Bài thuốc: Sài hồ sơ can thang với các vị thuốc như chỉ xác, sài hồ, cam thảo, bạch thược, xuyên khung, thanh bì, hương phụ, bạch truật, phục linh.
Thể đàm thấp trở trệ:
- Biểu hiện: Da tối sạm, đau tức vùng gan, cơ thể mệt mỏi, chướng bụng.
- Pháp trị: Hoạt huyết, thông kinh lạc, hóa đàm.
- Bài thuốc: Nhị trần thang kết hợp Bình vị tán với các vị như cam thảo sao, trần bì, thương truật, hậu phác, bán hạ chế, bạch linh.
Thể thấp nhiệt trở trệ:
- Biểu hiện: Khô miệng đắng, hạ sườn phải đầy trướng, da vàng, ăn uống kém.
- Pháp trị: Nhuận gan, giải uất.
- Bài thuốc: Đại sài hồ thang gồm các vị như sài hồ, chỉ thực, bạch thược, hoàng cầm, đại táo, sinh khương.
Thể tỳ hư thấp trệ:
- Biểu hiện: Mệt mỏi, ăn kém, tiêu chảy, lưỡi nhợt.
- Pháp trị: Táo thấp hóa trọc, kiện tỳ ích khí.
- Bài thuốc: Sâm linh bạch truật thang với hoài sơn, đẳng sâm, bạch truật, ý dĩ nhân, phục linh, cát cánh.

Thể can tỳ lưỡng hư:
- Biểu hiện: Đầy bụng, đau âm ỉ vùng hạ sườn phải, mệt mỏi, váng đầu, ăn uống kém.
- Pháp trị: Dưỡng can lý khí, ôn bổ tỳ dương.
- Bài thuốc: Hậu phác, hoàng kỳ, bạch truật, bán hạ chế, đương quy, bạch thược, sinh khương, sài hồ.
Thể huyết ứ khí trệ:
- Biểu hiện: Mệt mỏi, ăn kém, lưỡi tím, đau tức hạ sườn, viêm gan mãn.
- Pháp trị: Hoạt huyết, hóa ứ, nhu can lý khí.
- Bài thuốc: Huyết phủ trục ứ thang với đào nhân, sài hồ, chỉ xác, đương quy, cát cánh, sinh đại hoàng, ngưu tất.
Trong quá trình điều trị gan nhiễm mỡ bằng Đông y, bệnh nhân nên hạn chế tiêu thụ thực phẩm chứa nhiều chất béo và mỡ động vật, tránh chất kích thích và đồ uống có cồn, đồng thời tăng cường rau xanh và trái cây tươi trong khẩu phần ăn. Những loại rau quả có vị chua rất tốt cho việc cải thiện chức năng gan.
Theo bác sĩ giảng viên Cao đẳng Y Sài Gòn dù sử dụng phương pháp nào, việc chẩn đoán và điều trị cần phải dựa vào chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa, đồng thời kết hợp với các xét nghiệm cần thiết để đạt hiệu quả điều trị tốt nhất.