Phương pháp chườm nóng và lạnh là một trong những cách đơn giản, hiệu quả để giảm đau trong nhiều tình huống khác nhau, từ chấn thương thể thao đến đau mãn tính. Mỗi phương pháp đều có tác dụng và cách sử dụng riêng, phù hợp với từng loại đau và giai đoạn của vấn đề.
Tác dụng của phương pháp chườm nóng lạnh trong giảm đau
Bài viết này, dược sĩ các trường Cao đẳng Dược Hà Nội sẽ phân tích chi tiết tác dụng của chườm nóng, chườm lạnh, và cách kết hợp cả hai để đạt hiệu quả tốt nhất trong việc giảm đau.
1. Cơ chế tác dụng của chườm nóng và chườm lạnh
Chườm nóng
Chườm nóng hoạt động dựa trên nguyên lý làm giãn mạch máu, từ đó tăng lưu thông máu đến khu vực bị đau. Khi máu được lưu thông tốt hơn, các chất dinh dưỡng và oxy được cung cấp đầy đủ để nuôi dưỡng tế bào, đồng thời loại bỏ các chất gây viêm và độc tố tích tụ tại vùng tổn thương.
Ngoài ra, nhiệt độ cao còn giúp thư giãn cơ bắp, giảm tình trạng co cứng, một nguyên nhân phổ biến gây đau nhức.
Chườm lạnh
Ngược lại, chườm lạnh làm co mạch máu tại vùng áp dụng, giúp giảm lưu lượng máu tạm thời và giảm viêm sưng. Đồng thời, nhiệt độ lạnh gây tê cục bộ, làm giảm tín hiệu đau truyền từ vùng tổn thương lên não. Đây là lý do chườm lạnh thường được sử dụng ngay sau khi bị chấn thương để giảm sưng và đau nhanh chóng.
2. Tác dụng cụ thể của chườm nóng trong giảm đau
a) Giảm đau cơ và co thắt cơ bắp
Chườm nóng giúp làm giãn cơ, đặc biệt hữu ích đối với những người bị đau cơ do làm việc quá sức hoặc tư thế không đúng. Phương pháp này cũng hiệu quả trong việc giảm co thắt cơ ở những người bị đau lưng hoặc đau cổ do căng thẳng.
b) Cải thiện tuần hoàn máu
Khi vùng đau được chườm nóng, tuần hoàn máu tăng lên, giúp cơ thể dễ dàng loại bỏ các chất gây viêm và tái tạo mô tổn thương. Điều này đặc biệt quan trọng trong các trường hợp đau mãn tính hoặc đau do bệnh lý, chẳng hạn như thoái hóa khớp hoặc viêm khớp dạng thấp.
c) Giảm đau trong các tình trạng mãn tính
Chườm nóng được khuyến khích cho những cơn đau mãn tính như đau lưng dưới, đau cổ, và các cơn đau do rối loạn cơ xương khớp khác. Nhiệt độ cao không chỉ giảm đau mà còn tạo cảm giác thư giãn, giảm căng thẳng tinh thần.
3. Tác dụng cụ thể của chườm lạnh trong giảm đau
a) Giảm sưng và viêm
Dược sĩ Cao đẳng Dược chia sẻ: Chườm lạnh là phương pháp hiệu quả nhất trong giai đoạn đầu của chấn thương, thường trong vòng 24-48 giờ sau khi xảy ra. Bằng cách làm co mạch máu, chườm lạnh hạn chế lượng máu chảy vào vùng tổn thương, từ đó giảm sưng và viêm nhanh chóng.
b) Gây tê cục bộ và giảm đau tức thời
Nhiệt độ lạnh làm giảm tín hiệu đau truyền lên não, giúp giảm đau nhanh chóng. Phương pháp này đặc biệt hữu ích trong các trường hợp bong gân, bầm tím, hoặc đau cấp tính sau chấn thương.
c) Ngăn ngừa tổn thương mô thêm
Trong các chấn thương như gãy xương hoặc trật khớp, chườm lạnh giúp kiểm soát tình trạng sưng viêm, từ đó giảm nguy cơ tổn thương thêm cho mô xung quanh.
4. Khi nào nên sử dụng chườm nóng và chườm lạnh?
Chườm nóng
- Khi bị đau mãn tính, chẳng hạn như đau khớp hoặc đau cơ kéo dài.
- Khi muốn giảm co cứng cơ hoặc cải thiện lưu thông máu.
- Không nên chườm nóng ngay sau chấn thương cấp tính, vì có thể làm tăng sưng viêm.
Chườm lạnh
- Trong vòng 24-48 giờ đầu sau chấn thương như bong gân, trật khớp hoặc bầm tím.
- Khi vùng bị đau có sưng tấy hoặc viêm.
- Không nên chườm lạnh quá lâu hoặc trực tiếp lên da, vì có thể gây tổn thương da và mô.
5. Cách kết hợp chườm nóng và lạnh để đạt hiệu quả tối ưu
Trong một số trường hợp, việc kết hợp cả chườm nóng và lạnh có thể mang lại hiệu quả giảm đau tốt nhất. Chẳng hạn:
- Sử dụng chườm lạnh trong 24 giờ đầu sau chấn thương để giảm viêm và sưng.
- Sau đó, chuyển sang chườm nóng để kích thích tuần hoàn máu và thúc đẩy quá trình hồi phục.
Một phương pháp phổ biến là xen kẽ chườm nóng và lạnh, mỗi lần từ 15-20 phút, giúp cơ thể tận dụng cả hai cơ chế giãn và co mạch máu.
Nguồn: yduochocvietnam.edu.vn