Y Dược Học Việt Nam
Loading...
Tang phiêu tiêu chính là tên vị thuốc trong y học cổ truyền của tổ con bọ ngựa đính ở trên cành cây dâu tằm. Dược liệu này có tác dụng giảm đau, bổ thận, ích tinh nên thường dùng để chữa mồ hôi trộm, xuất tinh sớm, di tinh, tiểu nhiều lần, tiểu đêm…
- Bài thuốc Đông y giúp hạ huyết áp tiêu viêm
- Bác sĩ YHCT chia sẻ những bài thuốc dân gian trị tiêu chảy bằng gừng
- Những món ăn bài thuốc chữa bệnh từ kim ngân hoa
Mô tả dược liệu
Tên gọi khác: Tổ bọ ngựa. Tên dược: Cotheca Mathidis. Tên khoa học: Ootheca Manthidis.
Đặc điểm tổ bọ ngựa: Thầy thuốc Y học cổ truyền Sài Gòn cho biết tang phiêu tiêu là cái tổ bọc những quả trứng của loài bò ngựa sống ở trên cây dâu tằm. Về đặc điểm, nó là tổ hình trứng dài khoảng 2 – 5cm, rộng khoảng 1,5 – 3cm có màu vàng nâu hay nâu đen. Khi cắt đôi tổ ra sẽ thấy ở bên trong có nhiều ngăn xếp và mỗi ngăn chứa 1 trứng. Tổ bọ ngựa có chất nhẹ, xốp, thô và dai. Khi đốt sẽ giống như đốt kén tằm, khó cháy thành ngọn lửa mà cháy thành than đen khét.
Bộ phận dùng: Toàn bộ tổ bọ ngựa được đính trên cành dâu tằm sẽ được sử dụng để làm vị thuốc với tên gọi tang phiêu tiêu.
Phân bố: Ở nước ta, vị thuốc tang phiêu tiêu được tìm thấy ở khắp nơi có cây dâu tằm.
Thu hoạch và sơ chế: Khoảng từ tháng 5 đến tháng 8 hằng năm là thời gian mà bọ ngựa sinh sản, đây cũng chính là thời điểm thu hoạch dược liệu tang phiêu diêu. Tổ bọ ngựa được thu hoạch vào thời điểm trứng còn chưa nở. Sau khi lấy về sẽ đem sấy khô cho chín trứng bên trong và bảo quản dùng dần.
Bảo quản: Dược liệu đã qua sơ chế khô cần bảo quản ở những nơi khô mát trong túi kín, phòng ẩm mốc cũng như mối mọt.
Thành phần hóa học: Phân tích ghi nhận, vị thuốc tang phiêu tiêu có các thành phần chính bao gồm: Acid amin, Protein, Calcium, Lipit…
Vị thuốc tang phiêu tiêu
Tính vị: Các tài liệu Y học cổ truyền ghi nhận dược liệu có vị ngọt, mặn và tính bình.
Quy kinh: Được quy vào 2 kinh Thận và Can.
Tác dụng dược lý: Công dụng: Bổ thận, cố tinh, ích tinh, thông kinh hoạt lạc, lợi thủy, thông chứng ngũ lâm. Chủ trị: Di tinh, liệt dương, đái dắt, đau thắt lưng, kinh nguyệt bế. Điển hình nhất là trường hợp thận dương hư với những triệu chứng như mộng tinh, xuất tinh sớm, đái dầm ban đêm, khí hư…
Cách dùng – liều lượng: Dược liệu có thể được dùng riêng hoặc kết hợp cùng các vị thuốc khác để nâng cao công dụng chữa bệnh. Cách dùng phổ biến và thông dụng nhất là tán thành bột mịn rồi uống với nước hay rượu ấm. Liều thường dùng trong một ngày ở vào khoảng từ 6 – 20g/ngày.
Các bài thuốc chữa bệnh có dược liệu tang phiêu diêu
Bài thuốc trị chứng hay quên, lao tâm tận, tiểu nhiều: Chuẩn bị: 40g tang phiêu tiêu (nướng muối), 40g đương quy, 40g nhân sâm, 40g long cốt, 40g quy bản (nướng giấm), 40g bạch linh, 40g viễn chí (bỏ lõi), 40g thạch xương bồ (sao muối). Thực hiện: Các vị thuốc trên đây đem trộn cho đều rồi nghiền thành dạng bột mịn. Mỗi lấy uống 8g cùng với nước sắc nhân sâm.
Bài thuốc chữa bệnh trĩ nội: Chuẩn bị: 15g tang phiêu tiêu. Thực hiện: Đem dược liệu đi đốt rồi nghiền thành bột mịn. Sau đó trộn với dầu hạt cải và bôi trực tiếp vào búi trĩ. Mỗi ngày bôi khoảng từ 2 – 3 lần.
Bài thuốc chữa chứng đái dầm ở trẻ em: Chuẩn bị: 10 tổ tang phiêu tiêu. Thực hiện: Đem dược liệu đi sấy khô rồi tán thành bột mịn. Mỗi lần lấy 10g trộn với ít đường cát, chia đều làm 2 lần uống với nước sôi ấm. Cần duy trì liên tục khoảng 15 – 20 ngày mới thấy hiệu nghiệm.
Bài thuốc chữa đau lưng: Bài thuốc 1: Chuẩn bị 30g tang phiêu tiêu, 20g thạch hộc, 30g ba kích, 20g đỗ trọng. Tất cả vị thuốc này đem thái nhỏ, phơi khô rồi tán thành dạng bột mịn. Sau đó luyện với mật để hoàn thành viên khoảng 6g. Mỗi lần dùng 1 viên chiêu với rượu ấm để uống, ngày uống 2 lần.
Bài thuốc chữa xuất huyết dạ dày, phổi: Chuẩn bị: Tang phiêu tiêu lượng tùy ý cùng 15g bạch cập. Thực hiện: Bạch cập đem sắc lấy khoảng 100ml nước. Tang phiêu tiêu đem sao vàng rồi tán thành dạng bột mịn. Mỗi lần lấy 3g bột thuốc chiêu với nước sắc bạch cập để uống, ngày uống 3 lần.
Bài thuốc chữa tiểu tiện không thông: Chuẩn bị: 8g tang phiêu tiêu cùng với 10g hoàng cầm. Thực hiện: Hai vị thuốc trên cho vào ấm, thêm 1 thăng nước rồi sắc trên lửa nhỏ. Thu lấy 300ml thuốc, bỏ bã đi, chia làm 3 lần uống, liều dùng 1 thang/ngày.
Bài thuốc chữa đái dắt, đái nhạt: Chuẩn bị: Tang phiêu tiêu cùng quả kim anh với liều lượng bằng nhau. Thực hiện: Các vị thuốc trên đem trộn đều, nghiền thành dạng bột mịn. Mỗi lầm lấy 8g chiêu với rượu ấm, uống khi bụng còn đói.
Bài thuốc chữa chứng di tinh, hoạt tinh: Chuẩn bị: 10 tổ tang phiêu tiêu.
Thực hiện: Đem dược liệu đi sao cháy rồi tán thành dạng bột mịn. Thêm vào chút đường vừa đủ. Mỗi lần lấy 8g uống với nước sôi ấm trước khi đi ngủ, dùng 3 lần mỗi ngày. Hoặc có thể phối hợp với bột thuốc long cốt, ngày uống 3 lần, liên tục 3 ngày liền.
Lưu ý: Theo tài liệu Y Dược học Việt Nam, để đảm bảo an toàn cho sức khỏe, khi sử dụng dược liệu tang phiêu tiêu cần lưu ý đến các vấn đề sau: Khi người hỏa thịnh cần dùng ít. Tuyệt đối không sử dụng cho những người bị nóng ở bàng quang kèm triệu chứng đi tiểu nhiều lần.
