Đối với sinh viên Cao đẳng Y Dược, việc hiểu và áp dụng các phương pháp thu hái và chế biến dược liệu là vô cùng quan trọng để chuẩn bị cho công việc thực hành trong ngành dược học.
Hướng dẫn thu hái dược liệu, chế biến dược liệu
Hướng dẫn thu hái dược liệu
Thu hái dược liệu là một quá trình quan trọng trong Đông Y, việc đảm bảo chất lượng và hiệu quả của các sản phẩm dược liệu. Để thu hái dược liệu một cách hiệu quả, cần tuân theo nguyên tắc “3 đúng”:
- Đúng dược liệu (đúng tên; đúng loài): Cần xác định đúng tên và loài của dược liệu để tránh nhầm lẫn. Tên gọi của các cây thuốc có thể khác nhau tùy theo vùng miền, và một dược liệu có thể có nhiều tên gọi khác nhau.
- Đúng bộ phận dùng: Không phải tất cả các phần của cây đều được sử dụng làm thuốc. Việc chọn đúng bộ phận của cây để sử dụng làm dược liệu rất quan trọng, vì một số phần có thể chứa chất độc.
- Đúng thời điểm: Chất lượng của dược liệu phụ thuộc vào thời điểm thu hái. Cần thu hái dược liệu vào thời điểm phù hợp nhất để đảm bảo nồng độ hoạt chất cao nhất. Thời điểm thu hái không chỉ phụ thuộc vào mùa vụ mà còn phụ thuộc vào tuổi của cây.
Ngoài ra, Dược sĩ Cao đẳng Dược Hà Nội – Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur cho biết, việc thu hái dược liệu cũng cần tuân thủ một số nguyên tắc cụ thể tùy thuộc vào loại dược liệu:
- Rễ, Thân, Rễ củ: Thu hái từ cây sống hàng năm nên thực hiện khi lá cây đã chuyển sang màu vàng hoặc quả đã chín. Đối với cây sống nhiều năm, thu hái vào cuối thu sang đông là tốt nhất.
- Thân gỗ: Thu hái vào mùa đông khi lá cây đã rụng để đảm bảo gỗ chứa nhiều hoạt chất và dễ bảo quản.
- Toàn cây: Thu hái khi cây bắt đầu ra hoa bằng cách cắt từ phía dưới lá tươi cuối cùng của cây trên mặt đất.
- Vỏ: Thu hái vào mùa xuân khi vỏ chứa nhiều nhựa và dễ bóc.
- Lá cây: Thu hái khi cây sắp ra hoa hoặc chớm ra hoa.
- Búp cây: Thu hái vào mùa xuân khi búp đã nẩy chồi.
- Hoa: Thu hái khi hoa sắp nở hoặc chớm nở.
- Quả: Thu hái khi quả bắt đầu chín hoặc sắp chín.
- Hạt: Thu hái khi quả đã chín hoặc sắp chín.
Khi thu hái các dược liệu chứa chất độc, cần trang bị đầy đủ dụng cụ bảo hộ lao động như kính bảo hộ và găng tay để đảm bảo an toàn cho người thu hái.
Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur đào tạo Dược sĩ trình độ Cao đẳng năm 2024
Chế biến dược liệu gồm các bước như thế nào?
Dược sĩ Cao đẳng Dược tại Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur chia sẻ: Chế biến dược liệu là bước quan trọng ngay sau khi thu hái, giúp tối ưu hóa chất lượng và hiệu quả sử dụng của các dược liệu. Quá trình chế biến này thường bao gồm các bước chính sau:
- Lựa chọn dược liệu: Các dược liệu sau khi thu hái cần được lựa chọn kỹ lưỡng để đảm bảo lấy đúng bộ phận sử dụng làm thuốc và loại bỏ các tạp chất không mong muốn.
- Làm sạch dược liệu: Quá trình này nhằm loại bỏ các tạp chất bám dính vào dược liệu, như đất, cát, hoặc bụi bặm. Có thể sử dụng các phương pháp như rửa bằng nước, sàng, sẩy, chải, hoặc cạo gọt.
- Giã dược liệu: Dược liệu có thể được giã nhẹ nhàng để loại bỏ các bộ phận bên ngoài như lông, gai. Sau đó, dược liệu được sàng hoặc rổ thưa xóc để loại bỏ các tạp chất.
- Cắt thái dược liệu: Nhiều dược liệu cần được cắt thành khúc, đoạn ngắn hoặc thái thành phiến, miếng để tiện cho việc chế biến và sử dụng sau này.
- Ngâm dược liệu: Dược liệu có thể được ngâm trong các chất lỏng phù hợp để làm mềm hoặc giảm độc lực, tùy thuộc vào mục đích sử dụng và đặc điểm của từng loại dược liệu.
- Ủ dược liệu: Việc ủ dược liệu giúp làm mềm để dễ chế biến hoặc làm cho men trong dược liệu hoạt động, thay đổi thành phần hay tác dụng của dược liệu.
- Chưng, đồ dược liệu: Một số dược liệu cần phải chưng hoặc nhúng vào nước sôi để diệt men trước khi phơi khô, nhằm đảm bảo chất lượng và bảo quản sau này.
Quá trình chế biến dược liệu là một phần quan trọng của việc chuẩn bị các thành phần để sử dụng trong ngành dược học. Để biết thêm thông tin và đăng ký tuyển sinh Cao đẳng Y Dược 2018, vui lòng truy cập vào địa chỉ được cung cấp.
Nguồn yduochocvietnam.edu.vn