Tác dụng của cây Kha tử và quả Kha tử là gì?

Theo kiến thức dân gian, quả Kha tử được sử dụng để chữa trị nhiều bệnh, bao gồm ho, viêm họng, tiêu chảy, kiết lỵ, và nhiều vấn đề sức khỏe khác. Dưới đây là một số thông tin chi tiết về loài cây này.

Tác dụng của cây Kha tử và quả Kha tử là gì?

Cây Kha tử là cây gì?

Dược sĩ tại các trường Cao đẳng Dược Hà Nội cho hay: Cây Kha tử, có tên khoa học là Terminalia chebula, thuộc họ Bàng. Nó là một cây gỗ cao từ 15 – 20m, có lá đối nhau và hoa mùi thơm mọc ở kẽ lá hoặc đầu cành. Quả Kha tử có hình trứng, vỏ nâu nhạt, và hạt rất cứng, có vị chua chát.

Môi trường sống và trồng cây Kha tử

Cây Kha tử thường mọc ở các địa hình bằng phẳng ở ven sông suối, chân núi, và có thể phát triển trên đất cát và đất pha sét. Nó mọc dại và được trồng ở một số tỉnh miền Nam Việt Nam. Trong thế giới, nó cũng được trồng ở các nước Đông Nam Á, Ấn Độ, và Trung Quốc.

Thời gian thu hoạch và bảo quản

Quả Kha tử chín từ tháng 6 đến tháng 8. Quả già chín có màu vàng ngà và thịt chắc phơi khô là lựa chọn tốt nhất. Quả sau khi được rửa sạch và phơi khô hoặc sấy khô có thể được bảo quản trong túi, chai, lọ, túi kín, tại nơi khô ráo và tránh ánh nắng mặt trời trực tiếp. Trước khi sử dụng, quả Kha tử cần được rửa sạch và loại bỏ hạt, chỉ sử dụng phần thịt quả.

Tác dụng của quả Kha tử

Kha tử, một loại dược liệu có tính ôn, vị cay, đắng và se, đang được sử dụng rộng rãi với nhiều ứng dụng trong lĩnh vực y học và làm đẹp. Quả Kha tử không chỉ là một thành phần quan trọng trong các bài thuốc Đông y, mà còn là nguồn nguyên liệu quý giá cho nhiều loại thuốc hiện đại. Các nhà nghiên cứu đã kiểm chứng một số tác dụng của Kha tử và phát hiện ra nó chứa các hoạt chất quý hiếm, bao gồm:

1. Tanin: Chiếm 24 – 26% và gồm axit galic, chebulic, egalic, luteolic,… có khả năng kháng sinh tự nhiên.
2. Chebutin, terchebin: Các hoạt chất chống co thắt cơ trơn.
3. Đường glucose, fructose, arabinose, acid amin,…
4. Tinh chất dầu vàng: Các acid béo như acid palmitic, oleic, linoleic,…

Dựa trên thành phần này, quả Kha tử có những tác dụng ấn tượng sau:

• Chống vi khuẩn và virus: Tiêu diệt nhiều loại virus như adenovirus, HPV, virus cúm epstein – barr (EBV), giúp điều trị khản tiếng, viêm họng, ho, cảm cúm.
• Ức chế hoạt động của nhiều loại virus và vi khuẩn: Bao gồm trực khuẩn bạch hầu, liên cầu khuẩn, trực khuẩn mủ xanh, tụ cầu vàng, Salmonella typhi, Pseudomonas aeruginosa.
• Hỗ trợ điều trị các vấn đề đường huyết: Giúp kiểm soát kiết lỵ kinh niên, tiêu chảy, và chống co thắt cơ dạ dày, ruột, trợ tim.
• Điều trị các bệnh lý khác như chứng đổ mồ hôi trộm, trĩ nội, xích bạch đới,…
• Ứng dụng trong làm đẹp: Thành phần của Kha tử được sử dụng trong nhiều loại kem dưỡng da và trị mụn, mang lại lợi ích cho làn da.

Hình ảnh dược liệu Kha tử

7 bài thuốc hiệu quả từ quả Kha tử

Dược sĩ Cao đẳng Dược TP.HCM cho biết: Quả Kha tử không chỉ là một nguồn dược liệu quý giá mà còn là thành phần chủ yếu trong nhiều bài thuốc truyền thống. Dưới đây là một số bài thuốc chữa bệnh từ Kha tử mà có thể giúp điều trị hiệu quả các vấn đề sức khỏe cụ thể:

1 Bài thuốc trị ho, viêm họng, khản tiếng:

• Chuẩn bị: 4 quả Kha tử, 4g cam thảo, 10g cát cánh.
• Rửa sạch dược liệu, sắc kỹ cùng 150ml đồng tiền nước tinh khiết và 150ml nước tinh khiết khác. Đun nhỏ lửa cho đến khi nước còn một nửa, sau đó chắt lấy để uống. Uống liên tục trong 10 ngày để giảm đáng kể các triệu chứng.

2 Bài thuốc trị ho hen do phế hư, ho mãn tính và khàn giọng:

• Chuẩn bị: 10g Kha tử, 5g hạnh nhân, 5g cam thảo.
• Rửa sạch dược liệu, sắc cùng với 600ml nước đến khi còn lại 1/2, sau đó chắt lấy nước. Uống 3 lần/ngày, mỗi ngày 1 thang và duy trì trong 7 – 10 ngày, sẽ thấy biến tích tích cực.

3 Cách ngâm quả Kha tử với mật ong trị chứng viêm họng, ho:

• Chuẩn bị: Kha tử, mật ong.
• Rửa sạch Kha tử, để ráo nước. Bỏ Kha tử vào lọ thủy tinh, đổ mật ong ngập lên trên, đậy nắp kín trong khoảng từ 2 – 3 tháng. Ngậm dược liệu trong miệng, nhai phần thịt quả, có thể chắt phần nước hòa cùng nước ấm cho trẻ nhỏ.

4 Bài thuốc trị chứng tiêu chảy, lỵ mãn tính và trĩ nội:

• Chuẩn bị: 10g Kha tử, 5g hoàng liên, 5g mộc hương.
• Rửa sạch Kha tử, phơi khô dưới bóng râm. Tán thành bột và pha cùng với 200ml nước ấm, uống 3 lần/ngày.
• Nếu có hội chứng suy yến, hàn, có thể sử dụng bài thuốc khác: 10g Kha tử, 5g anh túc xác, 5g can khương. Nghiền thành bột và pha cùng với 600ml nước ấm, uống 2-3 lần/ngày.

5 Bài thuốc trị ngộ độc do thức ăn nhiễm khuẩn:

• Chuẩn bị: Kha tử đã nướng chín bỏ hạt, 5g hoàng tiễn, 5g mộc hương.
• Rửa sạch hoàng tiễn, mộc hương với nước muối, phơi khô và nghiền thành bột mịn.
• Chia bột thành 3 phần uống trong ngày, pha cùng với 200ml nước. Uống kiên trì trong khoảng 7-10 ngày.

6 Bài thuốc chữa xích bạch lỵ:

• Chuẩn bị: 12 quả Kha tử rửa sạch với nước muối, 6 quả để nguyên, 6 quả nướng đến khi thơm.
• Sử dụng nước sắc cam thảo nếu bệnh nhân có triệu chứng lỵ kèm mùi khó chịu. Cho nước sắc cam thảo vào để chiêu thuốc trong trường hợp lỵ kèm máu.

7 Bài thuốc trị vết thương lõm, sâu quảng:

• Chuẩn bị: 20 hạt Kha tử, 20 quả ngũ bội tử, thanh đại, giáng hương mỗi vị 4g.
• Tán thành bột mịn và trộn hỗn hợp với lượng dầu mè vừa đủ, sau đó bôi lên vùng bị tổn thương. Thực hiện quy trình này 2-3 lần/ngày cho đến khi vết thương khỏi hẳn.

Nhớ rằng, trước khi áp dụng bất kỳ bài thuốc nào, việc thảo luận với chuyên gia y tế là quan trọng để đảm bảo an toàn và hiệu quả trong quá trình điều trị.

Tổng hợp bởi  yduochocvietnam.edu.vn