Việc điều trị các bệnh lý dạ dày ở trẻ em luôn đòi hỏi sự thận trọng và kiến thức chuyên môn cao, vì dạ dày và hệ tiêu hóa của trẻ còn non nớt, dễ bị tổn thương và phản ứng mạnh mẽ với các loại thuốc.
Điều trị các bệnh lý dạ dày ở trẻ em sử dụng thuốc gì?
1. Các loại bệnh lý dạ dày phổ biến ở trẻ em
Trẻ em có thể mắc nhiều bệnh lý nhi khoa liên quan đến dạ dày, bao gồm:
- Viêm dạ dày: Đây là tình trạng dạ dày bị viêm do nhiều nguyên nhân như nhiễm vi khuẩn, chế độ ăn uống không phù hợp hoặc căng thẳng.
- Trào ngược dạ dày thực quản (GERD): Đây là tình trạng phổ biến khi dịch dạ dày trào ngược lên thực quản, gây khó chịu và ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa.
- Loét dạ dày: Ít phổ biến ở trẻ nhưng có thể xảy ra do nhiễm vi khuẩn Helicobacter pylori hoặc do dùng một số loại thuốc chống viêm không steroid trong thời gian dài.
Để điều trị các bệnh lý trên, cần sử dụng các loại thuốc an toàn, không gây hại cho hệ tiêu hóa non nớt của trẻ.
2. Nhóm thuốc an toàn cho dạ dày ở trẻ em
Dưới đây là một số loại thuốc được đánh giá an toàn khi sử dụng cho trẻ em mắc các vấn đề về dạ dày mà dược sĩ các trường Cao đẳng Dược Hà Nội và Trường Cao đẳng Y Dược Pasteur chia sẻ:
2.1. Thuốc kháng acid (Antacids)
- Công dụng: Thuốc kháng acid giúp trung hòa acid dạ dày nhanh chóng, làm giảm triệu chứng ợ nóng và khó tiêu.
- Ví dụ thuốc: Một số loại kháng acid phổ biến cho trẻ em gồm calcium carbonate và magnesium hydroxide.
- Lưu ý: Thuốc kháng acid thường an toàn cho trẻ em, nhưng không nên sử dụng lâu dài mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ, vì có thể gây rối loạn cân bằng khoáng chất.
2.2. Thuốc ức chế thụ thể H2 (H2 blockers)
- Công dụng: Nhóm thuốc này có tác dụng ức chế sản xuất acid dạ dày bằng cách ngăn chặn hoạt động của histamine trên tế bào thành dạ dày.
- Ví dụ thuốc: Ranitidine và famotidine là hai loại thuốc H2 phổ biến.
- Lưu ý: Cần lưu ý liều lượng và chỉ nên sử dụng khi có sự chỉ định của bác sĩ, vì dùng lâu dài có thể ảnh hưởng đến sự hấp thụ của một số vitamin và khoáng chất.
2.3. Thuốc ức chế bơm proton (PPI)
- Công dụng: Các thuốc PPI ức chế bơm proton trong dạ dày, giúp giảm sản xuất acid dạ dày hiệu quả.
- Ví dụ thuốc: Omeprazole và lansoprazole là hai thuốc PPI thường được chỉ định cho trẻ em.
- Lưu ý: Chỉ nên sử dụng thuốc PPI khi có chỉ định của bác sĩ, không nên dùng quá liều hoặc kéo dài thời gian sử dụng do nguy cơ gây ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa của trẻ.
2.4. Thuốc bảo vệ niêm mạc dạ dày
- Công dụng: Nhóm thuốc này có tác dụng bảo vệ niêm mạc dạ dày khỏi tác động của acid dạ dày và các yếu tố gây tổn thương khác.
- Ví dụ thuốc: Sucralfate là loại thuốc bảo vệ niêm mạc an toàn, thường được sử dụng trong điều trị loét dạ dày.
- Lưu ý: Thuốc bảo vệ niêm mạc thường an toàn cho trẻ em, nhưng nên tuân thủ liều lượng và thời gian sử dụng.
2.5. Thuốc chống trào ngược (prokinetics)
- Công dụng: Nhóm thuốc này giúp tăng cường vận động của dạ dày và thực quản, giúp ngăn ngừa trào ngược.
- Ví dụ thuốc: Domperidone và metoclopramide là các thuốc prokinetics phổ biến.
- Lưu ý: Cần thận trọng khi sử dụng prokinetics, đặc biệt ở trẻ dưới 1 tuổi, vì có thể gây tác dụng phụ lên hệ thần kinh.
3. Lưu ý khi sử dụng thuốc dạ dày cho trẻ em
Dược sĩ Cao đẳng Dược TP.HCM chia sẻ: Việc sử dụng thuốc dạ dày cho trẻ em đòi hỏi sự cẩn thận để đảm bảo an toàn và hiệu quả điều trị:
- Tham khảo ý kiến bác sĩ: Luôn đưa trẻ đến gặp bác sĩ để chẩn đoán chính xác và có phương án điều trị phù hợp. Không nên tự ý mua thuốc về dùng cho trẻ, vì có thể gây ra những tác dụng phụ không mong muốn.
- Liều lượng và thời gian sử dụng: Trẻ em có liều dùng thuốc khác so với người lớn, do đó cần tuân thủ chặt chẽ liều lượng và thời gian sử dụng theo chỉ định của bác sĩ.
- Theo dõi tác dụng phụ: Một số loại thuốc dạ dày có thể gây ra tác dụng phụ như táo bón, buồn nôn hoặc rối loạn tiêu hóa. Nếu thấy có dấu hiệu bất thường, cần ngưng thuốc và thông báo cho bác sĩ.
- Tránh lạm dụng thuốc: Sử dụng thuốc dạ dày lâu dài có thể ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa của trẻ, vì vậy chỉ nên dùng thuốc khi thực sự cần thiết.
4. Các biện pháp hỗ trợ điều trị ngoài thuốc
Bên cạnh việc sử dụng thuốc, phụ huynh cũng có thể áp dụng các biện pháp hỗ trợ để giúp trẻ cải thiện tình trạng dạ dày một cách an toàn:
- Thay đổi chế độ ăn uống: Hạn chế các thức ăn chua, cay, nhiều dầu mỡ và thực phẩm có khả năng gây trào ngược như nước ngọt có gas, đồ chiên rán. Thay vào đó, tăng cường rau xanh, trái cây và thực phẩm dễ tiêu.
- Chia nhỏ bữa ăn: Cho trẻ ăn thành nhiều bữa nhỏ trong ngày để giảm áp lực lên dạ dày.
- Đảm bảo tư thế ngủ: Cho trẻ nằm ngủ với phần đầu cao hơn thân để ngăn ngừa trào ngược dạ dày.
- Giảm căng thẳng cho trẻ: Căng thẳng có thể làm tăng tiết acid dạ dày, gây ra triệu chứng đau dạ dày. Phụ huynh nên giúp trẻ thư giãn thông qua các hoạt động vui chơi nhẹ nhàng.
Trẻ mắc bệnh lý dạ dày cần được thăm khám và điều trị
5. Khi nào cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ?
Trong một số trường hợp, cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ để đánh giá và điều trị chuyên sâu hơn, đặc biệt khi:
- Trẻ có triệu chứng đau bụng kéo dài, không thuyên giảm khi dùng thuốc.
- Có dấu hiệu nôn ra máu hoặc đi ngoài phân đen.
- Trẻ bị sụt cân, chán ăn và mệt mỏi liên tục.
- Xuất hiện các triệu chứng khác như sốt, đau dữ dội, hoặc khó thở.
Nguồn: yduochocvietnam.edu.vn