Diêm sinh có vai trò như thế nào trong Y học cổ truyền?

Diêm sinh là một dạng thuốc đa năng được ứng dụng cả trong Y học Cổ truyền và Y học hiện đại với nhiều tác dụng hữu ích. Bài viết này sẽ giới thiệu thông tin về đặc điểm, liều lượng và lưu ý khi sử dụng diêm sinh.

Diêm sinh có vai trò như thế nào trong Y học cổ truyền?

Diêm sinh là gì?

Chuyên gia Dược học tại các trường Cao đẳng Dược Hà Nội cho biết: Diêm sinh là một nguyên tố tự nhiên hoặc được chế biến từ lưu huỳnh.

Còn được biết đến với nhiều tên gọi khác nhau như hoàng nha, lưu hoàng, oải lưu hoàng, thạch lưu hoàng, diêm sinh có tên khoa học là Sulfur. Thạch lưu hoàng tự nhiên có thể có năm màu sắc khác nhau: xanh, vàng, đỏ, trắng, đen, với màu vàng óng ánh được coi là quý. Một dạng khác là thổ lưu hoàng, mang đặc tính cay, nóng, và tanh hôi, thường được sử dụng ngoại ô để sát trùng, đặc biệt trong việc chữa trị ghẻ lở, không thích hợp cho việc uống.

Diêm sinh chủ yếu chứa thành phần chính là sulfur nguyên chất. Tùy thuộc vào nguồn gốc và cách chế biến, có thể xuất hiện thêm các tạp chất như đất, asen, vôi, sắt,… Cũng có khả năng chứa một số hoạt chất như tefllurium, selenium, arsenic.

Theo thầy thuốc là giảng viên các trường đào tạo ngành bác sĩ y học cổ truyền cho biết thêm ngoài việc sử dụng trong lĩnh vực y học, diêm sinh còn là nguyên liệu quan trọng trong ngành hóa học và công nghệ nói chung. Để bảo quản diêm sinh tốt nhất, nên giữ nó ở nơi khô ráo, tránh ánh nắng trực tiếp và nhiệt độ cao.

Cách chế biến diêm sinh như thế nào?

Diêm sinh được chế biến từ lưu huỳnh theo các bước sau:

• Sau khi khai thác, loại bỏ tạp chất, đập thành từng cục nhỏ hoặc tán thành bột (đối với diêm sinh sống).
• Đối với diêm sinh chế, lấy diêm sinh sống nấu chung với đậu hủ (tỷ lệ 100 kg lưu hoàng nấu với 200 kg đậu hủ). Nấu cho đến khi đậu hủ chuyển màu đen lục, sau đó rửa sạch.
• Loại bỏ đậu hủ và đổ nước diêm sinh đã tan vào rây đặt trên chậu. Nước sẽ chảy xuống thành những hạt nhỏ, được gọi là ngư tử hoàng. Ngư tử hoàng sau đó được phơi dưới bóng râm (phơi âm can), sau đó đập vụn và bảo quản để sử dụng dần.

Tác dụng của diêm sinh là gì?

Dược sĩ Cao đẳng Dược TP.HCM cho biết Diêm sinh, tính ôn và chứa độc tính, thuộc vị chua và quy kinh tâm, thận, đại tràng. Theo y học hiện đại, diêm sinh có những tác dụng quan trọng sau:

• Tác dụng với hệ tiêu hoá: Khi được sử dụng, sulfur kết hợp với các chất trong ruột, tăng nhu động ruột và gây tiêu chảy.
• Giảm ho, hóa đờm và điều trị viêm đau khớp: Thực nghiệm trên động vật đã chỉ ra rằng diêm sinh có khả năng giảm ho, hóa đờm và điều trị viêm khớp.
• Sát trùng, ức chế vi khuẩn và ký sinh trùng: Lưu huỳnh sau khi tiếp xúc với da có thể chuyển thành hydrogen sulfide (H2S) và acid pantothenic (vitamin B5), giúp tiêu diệt các ký sinh trùng trên da.

Theo y học cổ truyền, diêm sinh được sử dụng với những công dụng sau:

• Sát trùng, tráng dương và chỉ dưỡng.
• Bổ thận hỏa, thông tiện và mạnh gân cốt.
• Chữa đại tiện bị kết do hàn, bụng thích đắp nóng, và đại tiện bí kết do hàn tà tích lâu ngày.
• Trị các loại trùng độc của chứng ghẻ khi sử dụng bên ngoài.
• Trị phong thấp.
• Sát trùng, chữa mụn nhọt và mẩn ngứa.

Tóm lại, diêm sinh có ứng dụng rộng rãi trong việc điều trị nhiều loại bệnh lý như ngứa ngoài da, ghẻ lở, táo bón do hư hàn, trĩ chảy máu, loét âm hộ ở phụ nữ, cầm máu, ghẻ lở, lỵ, hỗ trợ tiêu hóa, chữa liệt dương, bất lực, lỵ lâu ngày, hàn gây bí đại tiện, trị phong thấp, sát trùng, chữa mụn nhọt và mẩn ngứa. Ngoài ra, diêm sinh còn được sử dụng trong bảo quản dược liệu, đặc biệt là trong phương pháp “xông sinh” để ngăn mối mọt và nấm mốc.

Hình ảnh Diêm sinh trong Đông Y

Cách dùng và liều lượng của Diêm sinh trong Đông Y

Diêm sinh thường được sử dụng dưới dạng thuốc viên hoặc tán bột, với liều lượng khuyến cáo là 2 – 3g mỗi ngày.

Bôi Ngoài Chữa Mụn Nhọt:

• Sử dụng lưu hoàng, xà sàng tử, đại phong tử, mỗi vị phân lượng bằng nhau.
• Giã nát và thêm dầu vừng, sau đó bôi lên các nốt mụn nhọt đã được vệ sinh sạch sẽ.

Các bài thuốc từ Diêm sinh:

1. Bài thuốc chữa táo bón ở người cao tuổi:

• Sử dụng diêm sinh 100g và bán hạ 80g, trộn với mật ong.
• Mỗi ngày uống 2 – 3 lần, mỗi lần 10 – 20g.

2. Bài thuốc chữa mụn trứng cá sưng đỏ:

• Sử dụng diêm sinh 25g, phèn chi và kinh phân mỗi vị 5g, rượu mạnh 50 độ 300 ml.
• Bôi nhiều lần mỗi ngày để làm khô mụn.

3. Điều trị phong thấp, bí đại tiện ở người già yếu:

• Sử dụng diêm sinh tán thành bột, cho vào ruột lợn, hầm với nước, sau đó tán nhỏ và làm viên hoàn.

.4. Bài thuốc chữa đái dầm:

• Sử dụng 3g diêm sinh sống, hành 1 múi, giã nát và đắp lên rốn trước khi đi ngủ.

Tổng hợp bởi yduochocvietnam.edu.vn